2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 3. maddesinde belirlendiği şekliyle enstitüler; üniversitelerde ve fakültelerde birden fazla benzer ve ilgili bilim dallarında lisansüstü eğitim, öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama yapan bir yükseköğretim kurumları olarak görev yapmaktadır. Bingöl Üniversitesi, 5662 Sayılı "Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu ve Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmündeki Kararname ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"la kurulan ve 28 Mayıs 2007 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan, 17 yeni üniversiteden biridir.

          Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nün kuruluşu da bu sırada, 17.05.2007 tarih ve 5662 nolu kanunun 7. Maddesi'ne eklenen 85 Nolu Ek Madde'nin ç bendi ile kurulmuş ve Cumhurbaşkanınca onaylanmıştır. 26.02. 2009 tarihi itibariyle Enstitü Müdürü atanmıştır.

          Enstitümüz bünyesinde; Disiplinler Arası Ekonomi ve Siyaset, Felsefe,  İşletme, Sosyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Temel İslam Bilimleri, İslam İktisadı ve Hukuku , Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi ile Tarih alanlarında Yüksek Lisans programları ; Temel İslam Bilimleri, Sosyoloji  ile İşletme alanlarında doktora programları açılmıştır. Diğer bölümler de kademeli olarak Yüksek Lisans programları açılacaktır. Enstitümüz; 10 Anabilim Dalında, 12 tezli yüksek lisans, 4 tezsiz yüksek lisans ile 3 doktora programıyla eğitim-öğretim hizmeti vermektedir.